هرچقدر هم که مسواک بزنیم و نخ دندون بکشیم، اگه حواسمون به رژیم غذاییمون نباشه، داریم یه جنگ از پیش باخته رو ادامه میدیم. سلامت دندونهای ما به چیزهایی که میخوریم و مینوشیم بستگی داره. مهمه که بین خوراکیهای شور و شیرین تعادل برقرار کنیم و در کنارش از تمیزکنندههای طبیعی دندون مثل سبزیجات برگدار هم غافل نشیم. اصل کار اینه که از خوردن مداوم غذاهای اسیدی دوری کنیم. هر وقت هم که وسوسه شدید، یادتون نره بعدش دهنتون رو با آب بشورید. اینجا میفهمید که برای داشتن دندونهای سالم، باید از چه چیزایی دوری کنید و چه چیزایی رو بیشتر بخورید.
مرکبات
مرکبات از نظر ویتامین و مواد معدنی از بیشمار جهت برای بدن مفید هستن. اما با دندونهاتون مهربون نیستن. آب گریپفروت و لیمو به شدت اسیدیان. این اسید مینای دندون رو از بین میبره و خطر پوسیدگی رو زیاد میکنه.
آبنباتهای جویدنی
این خوشمزههای رنگارنگ برای سلامت دندونهاتون فاجعهان. وقتی اونها رو میجوید، تیکههای کوچیکشون لای دندونها گیر میکنه. باکتریهای دهان این قند رو میسوزونن و تبدیل به اسید میکنن و همین باعث پوسیدگی دندونهاتون میشه.
آبنباتهای سفت
با اینکه آبنباتهای سفت لای دندونهاتون گیر نمیکنن، اما باز هم مشکلات بزرگی دارن. اول اینکه با اسید سیتریک طعمدار شدن. دوم اینکه خوردنشون بیشتر از آبنباتهای دیگه طول میکشه و برای همین باکتریها زمان بیشتری برای تولید اسید دارن. تازه، اگه محکم گازشون بزنید، ممکنه دندونهاتون لبپر بشه!
خیارشور
خیارشور رو معمولاً تو سرکه میخوابونن تا اون طعم خاص خودش رو بگیره. اما محققان فهمیدن که خوردن فقط یه خیارشور در روز، شانس ساییدگی دندون رو به طرز شگفتانگیزی تا ۸۵ درصد بالا میبره. هرازگاهی یه ناخنک زدن بهش اشکالی نداره، اما بهش عادت نکنید.
نوشابه
شاید فکر کنید فقط نوشیدنیهای شیرین برای دندون ضرر دارن. اما حتی نوشابههای بدون قند هم مضر هستن چون اسید سیتریک و اسید فسفریک دارن. اگه واقعاً هوس نوشابه کردید، خیلی بهتره که همراه غذا بخوریدش. غذا کمک میکنه اسیدش خنثی بشه.
نوشیدنیهای ورزشی
نوشیدنیهای ورزشی همون نوشابههای شیرین هستن که لباس مبدل پوشیدن. نوشیدنیهایی مثل ردبول قند خیلی بالایی دارن. حتی نوشیدنیهایی که سالم به نظر میرسن، مثل آبهای طعمدار ویتامینه، باز هم قند زیادی دارن و در نتیجه اگه به طور مرتب مصرف بشن، میتونن باعث پوسیدگی دندون بشن.
کراکرها (بیسکویتهای ترد و شور)
با اینکه این کراکرها کنار پنیر خیلی میچسبن، اما میتونن به دندونهاتون آسیب بزنن. کربوهیدراتهای تصفیهشدهی توی کراکرها تو دهن شما به قند تبدیل میشن و میتونن لای دندونهاتون گیر کنن. بدن این قند رو به اسیدی تبدیل میکنه که باعث پوسیدگی میشه. بهترین راه مبارزه باهاش، نخ دندون کشیدن روزانهست.
قهوه
قهوه برای رنگ دندونهاتون یه نوشیدنی افتضاحه. به مرور زمان، قهوه میتونه دندونهاتون رو حتی بیشتر از تنباکو لکهدار و قهوهای کنه. برای اینکه دندونهای مرواریدیتون سفید بمونه، از قهوه دوری کنید.
چای
چای سیاه مقدار زیادی تانن داره. این یعنی در لک کردن دندونها خیلی مؤثره. جالبه بدونید که محققان فهمیدن چای حتی از قهوه هم بیشتر دندون رو لک میکنه. برای کم کردن این اثر، میتونید چایهایی با تانن کمتر مثل چای سبز و چای سفید بنوشید.
میوه خشک
شاید فکر کنید دارید یه چیز خیلی سالم میخورید، اما میوههای خشک قند فوقالعاده بالایی دارن. علاوه بر این، بافت جویدنیشون باعث میشه تیکههاشون لای دندونها گیر کنه. در کل، خوردن میوه خشک میتونه خطر پوسیدگی رو زیاد کنه.
آبمیوه
اگه میخواید آبمیوه بخورید، سعی کنید از آبمیوههای کارخونهای دوری کنید. معمولاً قندشون بالاست و مواد مغذی زیادی ندارن. حتی اگه تو خونه هم آبمیوه درست کنید، باز هم نسبتاً اسیدی و شیرینه و برای دندونهاتون چندان خوب نیست.
سس گوجهفرنگی
با اینکه گوجهفرنگی خوشمزه و در کل سالمه، اما خیلی هم اسیدیه. سس گوجهفرنگی تمام دهن رو میپوشونه و بدن رو تشویق به تولید اسید میکنه که منجر به ساییدگی دندون میشه. لازم نیست خوردنش رو قطع کنید، فقط مصرفش رو محدود کنید.
سرکه سیب
سرکه سیب به خاطر خاصیت کاهش اشتهاش معروفه. اما در عین حال، مینای دندون رو هم خیلی مؤثر از بین میبره. اگه میخوریدش، همیشه با آب رقیقش کنید و بعدش دهنتون رو با آب بشورید.
چیپسهای طعمدار
خود چیپس برای دندونهاتون خوب نیست چون لای لثههاتون گیر میکنه و اگه سفت باشه حتی میتونه لثه رو ببره. طعمدهندههای روی چیپس هم اغلب قند زیادی دارن و برای همین میتونن باعث پوسیدگی دندون بشن.
الکل
کمتر چیزی به اندازه الکل برای دندونها بده. قند موجود در الکل مینای دندون رو از بین میبره و خود الکل هم دهن رو خشک میکنه. این یعنی نمیتونید قند رو به طور مؤثر از روی دندونهاتون بشورید. تازه، اگه نوشیدنی الکلی گازدار باشه، اسیدش آسیب بیشتری به دندونهاتون میزنه.
آب
آب به شستن مواد مضر از روی دندونهاتون کمک میکنه. خیلی از آبها فلوراید هم دارن که به طور طبیعی از دندونها در برابر ساییدگی محافظت میکنه.
لبنیات
لبنیات برای دندونهاتون مفیده چون کلسیم داره. کلسیم استخوانها و مینای دندون رو تقویت میکنه. علاوه بر این، بعضی از محصولات لبنی پروتئینی به نام کازئین دارن که مینای دندون رو تثبیت و ترمیم میکنه.
غذاهای پرفیبر
بدن انسان طوری ساخته شده که جویدن فقط برای هضم غذا نیست، بلکه برای تمیز کردن طبیعی دندونها هم هست. خوردن غذاهای پرفیبر کمک میکنه مواد مضر از روی دندونهاتون پاک بشن.
توتفرنگی
توتفرنگی یه میوه شگفتانگیزه. وقتی توتفرنگی میخورید، اسید مالیک داخلش به طور طبیعی دندونهاتون رو سفید میکنه. حتی میتونید با مخلوط کردن توتفرنگی و جوش شیرین یه ماسک ترمیمکننده دندون درست کنید. این مخلوط رو پنج دقیقه روی دندونهاتون بذارید و بعد نخ دندون بکشید.
سبزیجات برگدار
سبزیجات برگدار نه تنها دندونهاتون رو تمیز میکنن، بلکه کلی مواد معدنی و ویتامینهای سالم دارن که سلامت لثههاتون رو حفظ میکنه. سعی کنید یواشکی اونها رو توی ساندویچها و سالادهاتون جا بدید.
هویج و کرفس
سبزیجات ترد برای دندونهاتون واقعاً عالین. عمل جویدن، سطح دندونهاتون رو تمیز میکنه. در عین حال، جویدن بیشتر باعث تحریک تولید بزاق میشه که دندونهاتون رو در سطح عمیقتری تمیز میکنه.
سیب و گلابی
هم سیب و هم گلابی میتونن اسیدهای دهان شما رو خنثی کنن. علاوه بر این، ترد بودنشون به تمیز کردن لایه سطحی دندونهاتون کمک میکنه. با اینکه ممکنه کمی قند داشته باشن، اما روزی یه دونهاش ضرری نداره.
آجیل
آجیل برای دندونهاتون فوقالعادهست چون کلی مواد مغذی مثل فسفر و کلسیم داره. بادام، بادام برزیلی و بادام هندی بهترین آجیلها برای مبارزه با باکتریهای مضر هستن.
ماهیهای چرب
ماهیهای چرب فسفر دارن. فسفر برای بازسازی و محافظت از مینای دندون شما حیاتیه.
کرنبری و کشمش
با اینکه بیشتر میوههای خشک برای دندون خوب نیستن، کشمش و کرنبری استثنا هستن. اونها اسید اولئانولیک دارن، مادهای که به توقف باکتریهای دهان کمک میکنه. خوردن این خوراکیهای کوچیک ممکنه شما رو از پوسیدگی و کرمخوردگی دندون نجات بده.
سیبزمینی شیرین
سیبزمینی شیرین به طور خاص برای لثههاتون خوبه. این ماده غذایی ویتامین A داره که به حفظ سلامت غشاهای مخاطی و بافت نرم لثهها کمک میکنه.
سیر و پیاز
شاید بهترین چیز برای بوی دهن نباشن، اما پیاز و سیر خام میتونن برای دهان شما معجزه کنن. هر دو با باکتریهای دهان مبارزه میکنن و میتونن به پیشگیری از بیماریهای لثه و پوسیدگی دندون کمک کنن.
غلات کامل
معمولاً محصولات غلات کامل جویدنشون کمی سختتره و برای همین تولید بزاق رو تحریک میکنن. علاوه بر این، هضم کربوهیدراتهای پیچیده برای باکتریها سختتره. در نتیجه، وقتی اونها رو میخورید، اسید کمتری تو دهنتون تولید میشه و خطر پوسیدگی دندون کمتر میشه.
قارچ شیتاکه
محققان کشف کردن که قارچ شیتاکه یه پلیساکارید به نام لنتینان داره. لنتینان به جلوگیری از رشد باکتریها در دهان کمک میکنه.
منابع: University of Illinois at Chicago / Health.com / Reader's Digest