ماخانا (که بهش دانه نیلوفر آبی یا آجیل روباه هم میگن) شاید کوچیک باشه، اما خیلی خاصیت داره. ارزش غذایی بالایی داره و سرشار از ویتامینهای گروه ب، پروتئین و فیبره که باعث شده بهش لقب «اَبَرغذا» بدن. این دانهها از یه نوع نیلوفر آبی به اسم Euryale ferox به دست میان که عمدتاً تو شمال هند رشد میکنه. به خاطر تغییراتی که تو فرآیند کشت ایجاد شده، کشاورزای بیشتری به کاشت این محصول علاقه نشون دادن، تا جایی که داره مزارع شمال شرق کشور رو میگیره. اگه کنجکاو شدین بیشتر درباره ماخانا بدونین، این گالری رو دنبال کنین.
اَبَرغذا چیه؟
اَبَرغذا یه ماده غذایی طبیعیه که سرشار از مواد مغذیه و معمولاً کالری کمی داره. این غذاها با تقویت سیستم ایمنی و کمک به پیشگیری از بیماریها، سلامت بدن رو بالا میبرن.
آنتیاکسیدانها
اَبَرغذاها پر از آنتیاکسیدان هستن؛ ترکیبات طبیعی که از سلولهای شما در برابر آسیب محافظت میکنن.
مواد معدنی
اَبَرغذاها از نظر مواد معدنی هم غنی هستن. این مواد مغذی ضروری (مثل آهن، پتاسیم، کلسیم و غیره) کمک میکنن بدن شما در بهترین سطح خودش کار کنه.
ویتامینها
اَبَرغذاها ویتامین هم دارن. بهترین راه اینه که ویتامینهایی مثل ویتامین C رو به جای مکملها، از غذاهای طبیعی دریافت کنین.
فیبر
بعضی از اَبَرغذاها فیبر بالایی هم دارن که به کاهش کلسترول و پیشگیری از بیماریهای قلبی کمک میکنه.
چربیهای سالم
چربیهای تکاشباعنشده و چنداشباعنشده، یا همون «چربیهای خوب»، تو بعضی از اَبَرغذاها پیدا میشن. این چربیها به کاهش کلسترول و جلوگیری از بیماریهای قلبی کمک میکنن.
نمونههایی از اَبَرغذاها
آووکادو سرشار از پتاسیم و چربیهای تکاشباعنشدهست که میتونه خطر بیماریهای قلبی و سکته رو کم کنه.
چغندر
چغندر حاوی بتالائینه، یه رنگدانه گیاهی طبیعی که خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی داره.
دانه چیا
دانه چیا منبع عالی فیبر، پروتئین و آنتیاکسیدانه. همچنین مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی مثل فسفر، منیزیم، آهن و روی تو این دانههای کوچولو پیدا میشه.
ماخانا
ماخانا سرشار از آنتیاکسیدانهایی مثل ویتامین A، منیزیم و سلنیومه. میتونه به کاهش قند خون، کنترل وزن و مبارزه با پیری کمک کنه.
ماخانا چطور خورده میشه؟
ماخانا یا همون آجیل روباه، معمولاً بو داده یا برشته میشه تا ترد بشه. میتونین اون رو با هر ادویهای که دوست دارین طعمدار کنین.
ماخانا چطور خورده میشه؟
با اینکه اغلب به عنوان میانوعده خورده میشه، ماخانا تو غذاهای مختلفی هم استفاده میشه، از جمله پودینگ شیر «خیر» (kheer).
ماخانا کجا کشت میشه؟
حدود ۹۰ درصد ماخانای دنیا تو ایالت بیهار در شمال شرقی هند کشت میشه.
نیلوفر آبی خاردار (Euryale ferox)
گیاه Euryale ferox یا نیلوفر آبی خاردار تو آبهای راکد رشد میکنه. برگهای بزرگ و گردش روی آب قرار میگیرن و دانهها داخل غلافهایی زیر آب تشکیل میشن.
ماخانا چطور برداشت میشه؟
کارگرها به عمق آب شیرجه میزنن و کف حوضچه رو جارو میکنن تا دانههای ماخانایی که افتادن رو جمع کنن. این کار خیلی خستهکنندهست و خیلی از کارگرها به خاطر گِل و لای حوضچه دچار مشکلات پوستی میشن.
تغییر در فرآیند کشت
تغییر تو فرآیند کشت به این معنیه که گیاهان حالا تو مزارعی با آب خیلی کمعمقتر کشت میشن که برداشت رو برای کارگرها آسونتر میکنه.
برداشت بیشتر
برداشت دانهها تو آبی به عمق فقط ۳۰ سانتیمتر باعث شده کشاورزها بتونن تو یه روز دو برابر درآمد داشته باشن.
شرایط آب و هوایی نامساعد
روشهای جدید کشت و آزمایش گونههای مقاومتر و پرمحصولتر بذر، به بعضی کشاورزها کمک کرده تا با شرایط آب و هوایی نامشخص و سیلهایی که تو سالهای اخیر تو بیهار اتفاق افتاده، کنار بیان.
روی آوردن به کشت ماخانا
بعضی از کشاورزای گندم، عدس و خردل دارن به کشت ماخانا رو میارن، چون به خاطر سیلهایی که محصولاتشون رو از بین برده، پول زیادی از دست دادن.
زمینهای زیر کشت ماخانا
تو سال ۲۰۲۲، مساحت زمینهای زیر کشت ماخانا ۳۵۲۲۴ هکتار بود که نسبت به ۱۰ سال قبلش تقریباً سه برابر شده.
فرصتهای شغلی
تغییر محصول و روش کشت باعث افزایش فرصتهای شغلی شده. مثلاً کشاورزی به اسم دیرندرا کومار الان ۲۰۰ زن محلی رو برای کاشت بذر استخدام کرده. مرکز ملی تحقیقات ماخانا هم داره دستگاهی برای برداشت دانهها میسازه.
بعد از برداشت ماخانا چه اتفاقی میافته؟
بعد از اینکه دانههای ماخانا برداشت شدن، اونها رو میشورن، بو میدن و بعد با یه ابزار پتکمانند بهشون ضربه میزنن تا پف کنن (بترکن).
تغییرات در فرآیند پس از برداشت
دستگاهی برای بو دادن و پفکی کردن دانهها ساخته شده که به کشاورزها کمک کرده کیفیت و تولید رو بالا ببرن.
کدوم کشورها ماخانا وارد میکنن؟
هند بیشتر ماخانای خودش رو به ایالات متحده، کانادا و استرالیا صادر میکنه و بزرگترین صادرکننده ماخانا تو دنیاست.
ماخانا و چین
ماخانا تو جزایر هاینان و تایوان کشت میشه و تو طب سنتی چینی کاربرد زیادی داره.
ماخانا و طب سنتی چینی
طبق طب سنتی چینی، دانههای ماخانا به طور طبیعی خواص تثبیتکننده و قابض (جمعکننده) دارن.
ماخانا به درمان چه بیماریهایی کمک میکنه؟
پزشکای طب سنتی چینی ممکنه دانههای ماخانا رو برای کمک به درمان عفونتهای ادراری و اسهال تجویز کنن.
منابع: BBC / Makhana.org