دنیای تکنولوژی خیلی سریع حرکت میکنه و هر نوآوریای به اون موفقیتی که شاید حقشه نمیرسه. به ازای هر محصول موفقی که امروز تو دنیا هست، کلی محصول دیگه تو تاریخ وجود داره که با امیدهای زیاد اومدن ولی در نهایت تو اجرا، بازاریابی یا زمانبندی شکست خوردن.
بعضیهاشون برای دوره خودشون زیادی بلندپروازانه بودن. بعضیهای دیگه قربانی دودلی شرکتها شدن یا خیلی ساده، نتونستن با مشتریا ارتباط برقرار کنن. اما نکته جالب اینجاست: شکست خوردن یه محصول به این معنی نیست که بیاهمیت بوده. در واقع، بعضی از بهیادموندنیترین شکستهای فناوری، تاثیر خیلی بزرگی روی آینده گذاشتن و شکل ارتباطات، مسیریابی، کار و سرگرمی امروزمون رو تغییر دادن.
بعضی از محصولات شکستخورده راه رو برای بقیه باز کردن تا موفقیت رو درو کنن. مجله تایم تونسته یه لیست کوتاه از این محصولات، به ترتیب تأثیرگذاریشون، جمع کنه. اگه کنجکاوین، این گالری رو ببینید تا باهاشون آشنا بشین.
۲۰. نپستر
نپستر، یه سرویس اشتراکگذاری فایل نظیر به نظیر بود که سال ۱۹۹۹ راه افتاد و به کاربرا اجازه میداد فایلهای موسیقی رو مستقیماً از طریق اینترنت با هم رد و بدل کنن. این ایده رو نپستر اختراع نکرد، ولی بدون شک باعث شد این روش خیلی سریعتر جا بیفته و شکل دسترسی مردم به موسیقی و گوش دادن به اون رو کاملاً تغییر داد.
نپستر علاوه بر تغییر دادن نحوه مصرف موسیقی، پایههای معماری آینده اینترنت و فرهنگ استارتاپی رو هم بنا کرد. دیدگاه جسورانه توسعهدهندهاش الهامبخش کارآفرینای حوزه فناوری شد، اما باز بودن این پلتفرم باعث مشکلات قانونی شد که در نهایت به نابودیش منجر شد.
۱۹. بلکبری
قبل از اینکه آیفون تعریف گوشی هوشمند رو عوض کنه، بلکبری پادشاه دنیای موبایل بود. این گوشیها خیلی از کاربرا رو با اینترنت موبایل، ایمیل و پیامرسان فوری BBM آشنا کردن. بلکبری تو اوج قدرتش تو سال ۲۰۱۱، بیش از ۵۰ میلیون دستگاه فروخت و جایگاه خودشو به عنوان پیشگام انقلاب اولیه گوشیهای هوشمند تثبیت کرد.
با وجود سلطه اولیهاش، بلکبری با چسبیدن به کیبورد فیزیکی معروفش، در حالی که بازار به سمت صفحههای تمام لمسی میرفت، شکست خورد. فروشش از ۵۰ میلیون در سال ۲۰۱۱ به فقط ۴ میلیون تا سال ۲۰۱۶ سقوط کرد. هرچند امروز فقط سایهای از اون چیزیه که قبلاً بود، نوآوریهای بلکبری به شکلگیری گوشیهای هوشمندی که امروز زندگی ما رو تسخیر کردن، کمک کرد.
۱۸. اِیاواِل (AOL)
AOL برای میلیونها نفر اولین دروازه ورود به اینترنت بود و تو همه چیز از محتوای وب گرفته تا پیامرسان فوری، پیشگام بود. اما با ظهور ارائهدهندههای اینترنت سریعتر (ISP) و محبوب شدن سرویسهای رایگانی مثل هاتمیل و جیمیل، سلطه AOL کمکم از بین رفت.
۱۷. پالم پایلوت
پالم پایلوت تو سال ۱۹۹۷ با فروش یک میلیون دستگاه تو سال اول، انقلابی تو کامپیوترهای همراه ایجاد کرد، اما این شرکت نتونست به یه غول گوشیهای هوشمند مثل اپل و سامسونگ امروزی تبدیل بشه. الان فقط یه برند کمرنگه که متعلق به TCL هست و پالم به عنوان یه فرصت از دست رفته فناوری باقی مونده.
۱۶. بتامکس
بتامکس یه دستگاه ضبط ویدیو کاست بود که سونی تو اواسط دهه ۱۹۷۰ ساخت و یه زمانی به عنوان آینده ویدیوی خانگی ازش یاد میشد. با اینکه اغلب به خاطر کیفیت بالاترش تحسین میشد، مزیتهاش خیلی کم بود و هزینه بالاش در نهایت باعث شکستش شد، چون VHS انتخاب واضحتری برای مشتریا بود.
۱۵. جیام ایوی-۱ (GM EV-1)
ماشینهای برقی دیگه یه چیز عجیب و غریب و آیندهنگرانه نیستن، بلکه بخش رو به رشدی از واقعیت صنعت خودروی ما هستن. تسلا با فروش بیش از ۱.۷۹ میلیون ماشین تو سال ۲۰۲۴ پیشتازه و این نشون میده که علاقه گستردهای بین مشتریا برای جایگزینهای حملونقل پاکتر وجود داره.
اواخر دهه ۱۹۹۰، جنرال موتورز (GM) با تولید EV-1، اولین ماشین برقی تولید انبوه رو ابداع کرد، هرچند کمتر از ۲۵۰۰ دستگاه ازش ساخته شد و فقط اجاره داده میشد (فروخته نمیشد). GM فکر میکرد ماشینهای برقی یه بازار خیلی خاص و کوچیک دارن، برای همین پروژه EV-1 رو کنار گذاشت.
۱۴. نتاسکیپ
نتاسکیپ، یکی از اولین مرورگرهای وب که بیش از ۳۰ سال پیش عرضه شد، به تکامل اینترنت کمک کرد و با برنده شدن تو یه پرونده بزرگ ضد انحصار علیه مایکروسافت، رویههای قانونی جدیدی رو پایهگذاری کرد. با اینکه جنگ مرورگرها رو باخت، فروشش به AOL به قیمت ۴.۲ میلیارد دلار، میراث قابل توجهی از خودش به جا گذاشت.
۱۳. ویندوز ۸
وقتی مایکروسافت تو سال ۲۰۱۲ سیستمعامل ویندوز رو برای ویندوز ۸ بازطراحی کرد، دکمه «استارت» آشنا رو با یه رابط کاشیمحورِ لمسی جایگزین کرد تا کامپیوترهای شخصی و تبلتها رو زیر یه سیستم یکپارچه کنه. با اینکه نوآورانه بود، طراحیش کاربرای دسکتاپ رو گیج کرد و ویندوز ۸ در مقایسه با نسخههای دیگه سیستمعامل مایکروسافت، فروش خوبی نداشت.
۱۲. مایاسپیس
مایاسپیس یه زمانی مرکز فرهنگی اینترنت اولیه بود، جایی که تولیدکنندههای محتوا رشد میکردن و مسیرهای شغلی شکل میگرفت. این پلتفرم میلیونها نفر رو با پروفایلهای آنلاین آشنا کرد و به تثبیت ایدههای پایهای شبکههای اجتماعی مدرن کمک کرد.
بعد از اینکه شرکت News Corp این پلتفرم رو تو سال ۲۰۰۵ به قیمت ۵۸۰ میلیون دلار خرید، مایاسپیس با رکود مدیریتی دست و پنجه نرم کرد و قافیه رو به فیسبوک که سازگارتر و تهاجمیتر بود، باخت. موفقیت فیسبوک از طریق نوآوری سریع و خریدهای استراتژیک، مثل خرید ۱ میلیارد دلاری اینستاگرام تو سال ۲۰۱۲، به دست اومد.
۱۱. آلتاویستا
آلتاویستا که تو سال ۱۹۹۵ راه افتاد، اون تجربه جادوییِ تایپ کردن یه سؤال تو کامپیوتر و گرفتن جواب رو به ارمغان آورد. این موتور جستجو راه رو برای گوگل هموار کرد و اساساً نحوه دسترسی و جستجوی اطلاعات آنلاین توسط مردم رو تغییر داد.
با وجود موفقیت اولیهاش، آلتاویستا از جهتگیری نامشخص و تغییرات مکرر مالکیت رنج میبرد و از شرکت Digital Equipment به کامپک، CMGI و در نهایت به یاهو فروخته شد. رهبری ضعیف و بیتوجهی باعث سقوطش شد، در حالی که گوگل ظهور کرد و سلطه بر دنیای جستجو رو از نو تعریف کرد.
۱۰. گوگل گلس
وقتی گوگل گلس تو سال ۲۰۱۲ عرضه شد، با یه رونمایی پر زرقوبرق، شامل نمایش زنده چتربازی و یه مطلب تو مجله ووگ، توجه همه رو به خودش جلب کرد. این عینک شیک و علمی-تخیلی به عنوان آینده زندگی و ارتباطات مبتنی بر فناوری بازاریابی شد.
با وجود همه سر و صداهاش، گوگل گلس به خاطر قیمت ۱۵۰۰ دلاری و قابلیت نگرانکننده ضبط مخفیانه ویدیو، زمین خورد. واکنش منفی مردم و ممنوعیت استفاده از اون تو مکانهای مختلف، پتانسیلش برای فراگیر شدن رو از بین برد. با این حال، یه درس کلیدی به ما داد: اگه تکنولوژیهای پوشیدنی میخوان موفق بشن، اول باید اعتماد کاربرها رو جلب کنن.
۹. دریمکست
دریمکست سگا، که تو سالهای ۱۹۹۸-۱۹۹۹ عرضه شد، یه کنسول بازی انقلابی بود که بازی آنلاین داخلی و کنترلرهای صفحه دوم رو معرفی کرد. اما با وجود نوآوریهاش، زیر سایه هیاهوی رقبایی مثل سونی و نینتندو قرار گرفت و تبدیل به یه محصول کالت کلاسیک و یه شکست تجاری درخشان شد.
۸. موتورولا راکر ای۱ (ROKR E1)
قبل از آیفون، اپل با ROKR E1، محصول مشترکی با موتورولا تو سال ۲۰۰۵ که آیتونز داخلی داشت، وارد دنیای موسیقی موبایل شد. اما این دستگاه به خاطر عملکرد کند و حافظه محدودش، شکست خورد. با این حال، نویدبخش دنیای امروزی گوشیهای هوشمند پر از استریمینگ بود.
۷. سِگوِی
سگوی یه اسکوتر موتوری خود-متعادلشونده بود که با بلندپروازیهای آیندهنگرانه عرضه شد و نماد خوشبینی به فناوری بود که اوایل دهه ۲۰۰۰ رو فرا گرفته بود. با اینکه هیچوقت نتونست جایگزین راه رفتن بشه، تأثیرش هنوز تو دستگاههایی مثل هاوربردها زنده است.
۶. کیوآر کد (QR code)
کیوآر کدها برای سادهسازی تعاملات دیجیتال طراحی شدن تا کاربرا به جای تایپ کردن آدرسهای اینترنتی طولانی، با اسکن کردن یه نماد به محتوا دسترسی پیدا کنن. با اینکه در تئوری کاربردی به نظر میرسیدن، ظاهر نچسبشون شاید مانع استفاده گسترده ازشون شد.
هنوز هم خیلی از مراکز در سراسر دنیا از کیوآر کد برای تبلیغات یا منابع دیجیتالی دیگه استفاده میکنن. مثلاً رستورانها از اونها به عنوان جایگزینی برای منوهای فیزیکی استفاده کردن، اما خیلی از کاربرا استفاده ازشون رو دستوپاگیر یا سخت میدونن.
۵. پِبِل
خیلی قبل از اینکه اپل و سامسونگ ساعتهای هوشمند رو فراگیر کنن، پِبِل با کمپین فوقالعاده موفق کیکاستارترش تو سال ۲۰۱۲، که بیش از ۱۰ میلیون دلار جمعآوری کرد، ذهنها رو تسخیر کرد. این شرکت یه جامعه توسعهدهنده پرانرژی ساخت و واچفیسهای قابل تنظیم و طیف وسیعی از برنامههای جانبی رو ارائه داد.
با وجود پیشتازی اولیهاش، پِبِل نتونست در برابر ورود رقبای بزرگتر به بازاری که هنوز نوپا بود، دوام بیاره. با منابع محدود، داراییهاش رو تو سال ۲۰۱۶ به فیتبیت فروخت. با این حال، نوآوریهای پِبِل هنوز در بسیاری از ویژگیهای ساعتهای هوشمند امروزی وجود داره.
۴. دِ دیلی (The Daily)
«دِ دیلی»، روزنامه دیجیتال انحصاری آیپد از شرکت News Corp، با تصاویر جذاب و داستانسرایی تعاملی عرضه شد، اما به خاطر مدل اشتراک پولی که درآمدش رو با اپل تقسیم میکرد، سریعاً شکست خورد. با وجود عمر کوتاهش، بلندپروازیها و چالشهای امروزیِ خبررسانی مبتنی بر موبایل رو پیشبینی میکرد.
۳. مپکوئست
مپکوئست یه زمانی پادشاه دنیای مسیریابی آنلاین بود و تو روزهای اولیه اینترنت، با مسیرهای قابل چاپ، راهنمای سفرهای جادهای بیشماری بود. این نرمافزار در نهایت زیر سایه اپلیکیشنهای GPS لحظهای گوشیهای هوشمند مثل گوگل مپ و اپل مپ قرار گرفت، اما به هموار کردن مسیر دیجیتالی که امروز توش قدم میزنیم، کمک کرد.
۲. ویرچوال بوی
ویرچوال بوی نینتندو (که در سال ۱۹۹۵ عرضه شد) یه کنسول رومیزی بدقواره بود که قول واقعیت مجازی میداد، اما در عمل تصاویر سهبعدی ابتدایی و حس ناراحتی تحویل میداد. با اینکه یه شکست تجاری بود، کنجکاوی اولیه مردم رو نسبت به VR برانگیخت و راه رو برای فناوریهای فراگیر آینده باز کرد.
۱. تیوو (TiVo)
تیوو به عنوان یکی از اولین دستگاههای ضبط ویدیوی دیجیتال (DVR) در جهان، نحوه تماشای تلویزیون رو متحول کرد و به بینندهها اجازه میداد هر وقت خواستن، برنامه رو متوقف کنن، به عقب برگردونن و تبلیغات رو رد کنن. فناوریش اونقدر تأثیرگذار بود که خود برندش تبدیل به فعلی مترادف با ضبط کردن برنامههای تلویزیونی شد.
با وجود نقش پیشگامانهاش، تیوو در رویارویی با شرکتهای کابلی تردید کرد، شکایتهای قانونی رو به تعویق انداخت و ویژگیهای برجستهاش رو کماهمیت جلوه داد. هرچند در نهایت ۱.۶ میلیارد دلار در پروندههای ثبت اختراع برنده شد، اما این برند از چشم مردم افتاد و ثابت کرد که درخشش فناوری برای ماندگاری به بازاریابی جسورانه نیاز داره.
منابع: Time Magazine / Britannica